Reforma oświaty to też inne spojrzenie na edukację przez sztukę

Co łączy edukację i sztukę? Czy potrzebny jest kontakt dziecka ze sztuką?

Natrafiłam na bardzo ciekawy artykuł, który odpowiada na te pytania:

"Ogólnie edukacja przez sztukę oznacza wykorzystanie wytworów sztuki zarówno w roli przedmiotów poznania, jak też w roli środków służących do poszerzania wiedzy dziecka, kształtowania jego umiejętności oraz twórczej postawy. Skupia się rozważania na wybranych dziedzinach sztuki, ograniczając się do literatury, muzyki i plastyki. Każda z owych dziedzin posiada własne środki przekazu. Charakterystycznie jest łączenie kodu muzycznego, plastycznego i literackiego, dzięki którym przybliża się dziecku wizję świata. Ta metoda łączenia przygotowuje wychowanka do krytycznego odbioru wytworów sztuki, które operuje  w synkretycznym obrazem rzeczywistości. Są to m.in. dzieła związane z kinem, teatrem oraz mass mediami.

W szczegółowych rozważaniach skupia się uwagę na wybranych dziedzinach sztuki, ograniczając się do literatury, muzyki i plastyki. Wybór nie jest przypadkowy, bowiem każda z tych dziedzin posługuje się swoistymi środkami przekazu. Równocześnie pokazując dziecku możliwości łączenia kodów literackiego, muzycznego i plastycznego przybliżamy mu zintegrowaną wizję świata, przygotowujemy do krytycznego odbioru wytworów sztuki, operujących synkretycznym obrazem rzeczywistości. Są to m.in. dzieła związane z kinem, teatrem oraz mass mediami.

 Szczególnie charakterystyczną cechą sztuki jest to, że każde dzieło wyzwala określone emocje.Organizowana przez nauczyciela praca z dziećmi wokół sensu dzieła pozwala na wykorzystanie uczucia do uczenia się - zgodnie z zasadą edukacji afektywnej. Emocje pojawiające się w toku recepcji dzieła można nazwać, co łączy się z kształceniem samoświadomości, czyli zdawaniem sobie sprawy z występujących emocji. Z kolei organizowanie sytuacji dydaktycznych, związanych z elementami dzieła wyzwalającymi określone emocje, pozwala na wtórne wyzwolenie emocji poprzez refleksję myślową. Tym sposobem można kształcić zdolności związane z inteligencją emocjonalną, warunkujące radzenie sobie z niepowodzeniami i harmonijne współżycie z innymi ludźmi.Dzieła z zakresu literatury, muzyki, plastyki - choć operują różnymi środkami - łączy określony system wartości, które ogólnie decydują o kulturze człowieka i jego miejscu w grupie społecznej. 

 Ogólnie można stwierdzić, że w edukacji przez sztukę - bez względu na to, czy chodzi o dzieło literackie, muzyczne czy plastyczne - występują sytuacje związane z rozszerzaniem zakresu wiedzy dziecka oraz usprawnianiem systemów poznawania świata, co łączy się z kształtowaniem twórczej postawy. Charakteryzuje się ona otwarciem ku światu, budzi potrzebę świadomego wyboru motywacji i wartości, inspiruje do nowatorskich działań. Edukacja przez sztukę spełnia więc warunki harmonijnego rozwoju dziecka. Istotne jest to, że dzieło pozwala na kształcenie wyobraźni dziecka, wyzwala jego fantazję, która ułatwia mu budowanie realnego świata własnych wartości, stosunku do innych ludzi i przyrody. 

  W edukacji przez sztukę główną uwagę zwraca się na praktyczną stronę recepcji dzieł artystycznych oraz na ich wykorzystanie jako inspiracji własnej twórczości uczniów. W jej toku znajduje się też miejsce na kształcenie emocjonalne, oparte na poznawaniu pojęć z tej dziedziny. Uznajemy, że w klasach I-III należy ograniczyć program wiedzy o sztuce do niezbędnych pojęć, którymi można posługiwać się podczas działań praktycznych, bez potrzeby ich definiowania. Z zakresu literatury są to: bohater (czyli postać pierwszoplanowa), postacie drugorzędne i epizodyczne, narrator, zdarzenie, czas i miejsce akcji, metafora, opowiadanie, opis, dialog, sprawozdanie, wiersz, bajka, baśń. Odnośnie do muzyki występują pojęcia związane z: tworzywem i jego cechami - dźwięk, cisza, szum, szmer; elementami dzieła muzycznego - rytm, metrum, tempo, melodia, harmonia, dynamika, artykulacja, frazowanie, kolorystyka, struktura formalna; obsadą wykonawczą - utwór solowy, kameralny, symfoniczny; rodzajem instrumentarium - utwór wokalny, wokalno-instrumentalny, instrumentalny; charakterem utworu - poważna, rozrywkowa, młodzieżowa, jazzowa. Z plastyką łączą się pojęcia ogólnie związane z obrazem: linia, kształt, plama barwna, bryła, walor, faktura, gama barwna, rytm, akcent, figura, tło, perspektywa."

autor: Maria Guśpiel, Jerzy Dyląg, Robert Małoszowski

Szerszy materiał znajduje się na: http://www.wsp.krakow.pl/konspekt/konspekt7/reformao.html